Seniorzy w strategii ESG. Dobre praktyki

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego co czwarty Polak jest seniorem. Do roku 2050 odsetek osób powyżej 60. roku życia zdecydowanie się powiększy i wyniesie nawet 40%¹.

Proces starzenia się społeczeństwa odnotowywany jest na całym świecie, jednak to w Polsce przybrał zawrotne rozmiary. To właśnie tutaj liczba ludności na koniec 2023 roku spadła o 131 tysięcy osób. W tym samym roku liczba urodzeń zmalała aż o 11% i była… najmniejsza od II wojny światowej.

Nie dziwi więc, że na wyzwanie, jakie stanowi troska o osoby starsze, uwagę zwracają również firmy i instytucje, wplatając je w swoje strategie ESG. Dane te zatrważają z dwóch powodów: z jednej strony zmuszają do myślenia o tym, kto zarobi na utrzymanie seniorów w drugiej połowie XXI wieku i czy nasz system emerytalny udźwignie taką próbę. Z drugiej, stawiają pytanie: kto zadba o dobrostan dwunastu milionów osób w zaawansowanym wieku?

Często chorych, dysponujących ograniczonymi zasobami finansowymi, ale przede wszystkim samotnych i mających problem ze znalezieniem pomysłu na siebie, pozbawionych towarzystwa i opieki rodziny, znajomych i instytucji? Czy zadania te w jakimś stopniu może wziąć na siebie biznes w ramach działań corporate social responsibility?

Rosnąca „popularność” seniorów

Potrzeby seniorów zauważane są przez firmy budujące swoje strategie ESG w Polsce. Spośród 86 raportów zrównoważonego rozwoju za rok 2022, które dostępne są w bibliotece konkursu Raporty Zrównoważonego Rozwoju, o akcjach skierowanych w stronę seniorów pisze niemal ⅓ raportujących². Z kolei w raporcie „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki 2022”, wydanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu³, o seniorach wspomina się ponad 80 razy.

Dla porównania – ten sam dokument (stworzony na podstawie dobrowolnych zgłoszeń firm, a nie analizy całego krajobrazu ESG w Polsce) wspomina o inicjatywach skierowanych do dzieci ponad 700 razy. To oczywiście nie wyścigi czy plebiscyt popularności. Nierzadko najlepsze wyniki dają projekty, które łączą te dwie grupy.

Warto jednak zwrócić uwagę na to, jak ważne jest wspieranie seniorów oraz przyjrzeć się dobrym praktykom, które wprost realizują Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ: koniec z ubóstwem, dobre zdrowie i jakość życia oraz mniej nierówności.

Best practices: biznes wspiera starsze generacje

Lenovo Technology to jeden z podmiotów, który postanowił połączyć inicjatywy skierowane do dzieci ze wspieraniem seniorów. Akcja „Paczka dla Seniora” została opracowana przez dzieci z domu dziecka w ramach projektu edukacyjnego „Junior Project Manager, it’s me!”. Na rzecz seniorów organizowane są zbiórki rzeczowe i pieniężne, które trafiają do potrzebujących w formie paczek.
Jak piszą organizatorzy: „Lenovo wspiera ten projekt, ponieważ obejmuje on grupę społeczną, o której często zapominamy. Jest to nie tylko wsparcie rzeczowe, ale czasem też okazja do rozmowy z samotnym seniorem. Pracownicy Lenovo angażują do tej akcji także swoje rodziny, realizując w ten sposób wolontariat międzypokoleniowy⁴.”

Wyjątkowym przykładem dialogu międzypokoleniowego jest projekt Many Mornings. W ramach działania Doctor Monkey pomaga Fundacji Dr Clown leczyć uśmiechem pacjentów pediatrycznych. Seniorzy-wolontariusze, mieszkańcy placówek dla osób starszych, szyją maskotki, które w grudniu trafią do chorych dzieci spędzających Boże Narodzenie w szpitalach.
W roku 2022 w akcji wzięło udział 620 seniorów z całej Polski. Wykonali oni 2000 maskotek-małpek, które trafiły do szpitali w 17 miastach w Polsce. To połączenie doskonałe: świadoma firma z branży odzieżowej, która wykorzystuje swoje zasoby do leczenia samotności dwóch, pozornie tak różnych, grup odbiorców.

Warto wspomnieć też o działaniach Phillip Morris Polska, pierwszego certyfikowanego „Pracodawcy Dialogu Pokoleń” w ramach programu Dialog Pokoleń. Nie wszyscy pracownicy, których klasyfikujemy jako seniorów, przechodzą przecież na emeryturę – część z nich pozostaje aktywna zawodowo przez lata, a nawet dekady! Program jest platformą do działań międzypokoleniowych w zakładach pracy i bada poziom umiejętności zarządzania różnorodnością wiekową.
Skuteczne łączenie i wykorzystywanie potencjału różnych pokoleń w organizacji to niejako działanie prewencyjne: wzmacnia pracowników w dojrzałym wieku, młodszych motywuje do nawiązywania relacji, integracji i uczenia się od bardziej doświadczonych, a to zapobiegać może osamotnieniu seniorów, gdy przyjdzie czas na zakończenie drogi zawodowej.

Technologia, zdrowie, ekologia, wellbeing

Seniorzy to konsumenci, często również użytkownicy nowych technologii. Nie dziwi więc, że szczególną otwartość wobec ich potrzeb pokazują firmy, z usług których codziennie korzystają.

I tak Orange Polska w ramach akcji Orange Expert dla seniora zorganizowała szkolenia o tym, jak korzystać z sieci i usług cyfrowych. Firma przygotowała szkolenia m.in. na temat korzystania z sieci, które obejrzało blisko 50 tysięcy osób.

Z kolei T-Mobile Polska w ramach akcji społecznej Sieć Pokoleń stworzył kurs wideo „Cyfrowy świat dla każdego”. Sieć przekazała laptopy do domów pomocy społecznej, a projekt objął szkolenie seniorów z ich obsługi i spotkania z psychologiem online.

Działania pomocowe na rzecz seniorów prowadzi również Fundacja Biedronki. Do pilotażowej edycji programu Danie Wspólnych Chwil zaproszono koła gospodyń wiejskich, dzięki którym możliwa jest realizacja idei akcji – spotkań dla seniorów przy wspólnym stole. Projekt integruje poprzez wspólny, wartościowy posiłek, aktywizuje regionalny potencjał i zwraca uwagę na kwestię prawidłowego żywienia. W pierwszym miesiącu pilotażu w spotkaniach wzięło udział 90 kół, pomagając 1929 seniorom, a w drugim miesiącu – blisko 2500.

Zdrowiu seniorów przygląda się sieć Dbam o Zdrowie. Fundacja powołana przez DOZ wydała Poradnik dla Seniora „Recepta na piękną jesień. Jak dbać o jakość życia w późnej dorosłości”. Fundacja stworzyła też Przystań Seniora w Łodzi – miejsce szkoleń, wykładów, warsztatów oraz spotkań z rówieśnikami.

Za promowanie profilaktyki zdrowotnej wśród osób powyżej 55. roku życia zabrało się też PZU Zdrowie. Wraz z Krajowym Instytutem Gospodarki Senioralnej zorganizowało w roku 2022 akcje edukacyjne dla seniorów: webinary edukacyjne poświęcone dbaniu o zdrowie oraz ponad 5000 materiałów drukowanych promujących profilaktykę seniorów.

Jak skutecznie wykorzystywać swój obszar specjalizacji, łącząc dobro seniorów i środowiska, pokazała Grupa Lotos. W ramach akcji „Razem dla Seniorów” do pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej w Gdańsku trafiły produkty ekologiczne – olej, ryby, nabiał. Akcja miała na celu zwiększenie wiedzy seniorów na temat zdrowego odżywiania oraz poprawę ich samopoczucia i zdrowia. Warto wspomnieć też, że wszystkie działania są zgodne z wytycznymi zawartymi w Ustawie o przeciwdziałaniu marnotrawieniu żywności.

Podsumowanie

Można zaryzykować stwierdzenie, że wspieranie seniorów to jeden z nowych trendów w podejściu do społecznej odpowiedzialności biznesu. Przykłady inicjatyw wskazują na rosnące zainteresowanie firm wsparciem osób starszych, które cieszy się popularnością, a także przynosi wymierne efekty.

Akcje te łączą różne pokolenia, budując wzajemne relacje, a także skutecznie przyczyniają się do poprawy jakości życia seniorów. Warto obserwować te działania i wyciągać z nich inspiracje do dalszego rozwoju w obszarze CSR.

---

¹ Raport “Sytuacja osób starszych w Polsce”, wyd. Główny Urząd Statystyczny, stat.gov.pl [dostęp 10.03.2024]
² Baza raportów, raportyzr.pl [dostęp na 10.03.2024]
³ Raport “Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki 2022”, wyd. Forum Odpowiedzialnego Biznesu, odpowiedzialnybiznes.pl [dostęp na 10.03.2024].